Shat Kriyakala oznacza w jęz. sanskryckim dosłownie sześć okresów czasu leczenia. Według Ajurwedy, indyjskiej medycyny naturalnej, powstawanie choroby można podzielić na sześć etapów. Jest więc 6 etapów powstawania choroby.
Na każdym z tych etapów, można stosować odpowiednie leczenie. Można więc wyleczyć się zanim choroba się rozwinie. Im bardziej jest to jej początkowy etap, tym łatwiej jest pozbyć się choroby, czy dolegliwości.
W tworzeniu choroby jednym z kluczowych pojęć są dosze. Vata, Pitta i Kapha oznaczają pogrupowane w różnych proporcjach poszczególne Elementy. Pięć Elementów (Woda, Ziemia, Ogień, Powietrze i Przestrzeń) tworzy trzy dosze.
Dosze są niewidoczne, ale ich przejawienie jest widoczne – można więc zlokalizować je w ciele. Kluczowe staje się określenie, czy dana dosza zwiększyła się, czy zmniejszyła, w stosunku do stanu równowagi.
Stan równowagi oznacza stan zgodny z naturą, czyli z urodzeniową proporcją wszystkich dosz, – indywidualny dla każdego.
Gdy mamy jakieś dolegliwości, to zwykle świadczą one o nierównowadze dosz. Na przykład bolące stawy powiązane są z nierównowagą doszy Vata, a stan zapalny z doszą Pitta.
Dosze odpowiadają też temu, co robimy.
Na przykład podróżowanie, czy korzystanie z internetu powiązane jest z doszą Vata (Powietrze i Przestrzeń). Inaczej mówiąc, stan zdrowia jest stanem, gdy poszczególne dosze są umiejscowione w swoich miejscach i ich ilość (proporcjonalnie) jest taka jak w Prakriti. Czyli taka, jak w urodzeniowym typem konstytucyjnym.
Dosze, czyli ich stan nierównowagi są pierwszą przyczyną chorób.
Wyróżniamy 6 etapów powstawania choroby (Shat Kriyakala-6 etapów leczenia):
- Gromadzenie się dosz (w Sanskrycie “Sanchaya”)
- Wzrost dosz (“Prakapa”)
- Rozprzestrzenianie się dosz (“Prasara”)
- Przemieszczenie się doszy (“Sthana”)
- Pojawienie się choroby (” Vyakta”)
- Stan chroniczny (“Bheda”)
Im dalszy etap, tym trudniej jest leczyć chorobę. Natomiast na początkowym etapie, gdy zauważasz dolegliwości, możesz łatwo doprowadzić do uregulowania ilości dosz. Dzięki temu zapobiegasz ich wzrostowi oraz przemieszczaniu się. Choroba pojawia się na przedostatnim etapie, po przemieszczeniu się doszy.
Leczenie polega na odpowiednim stylu odżywiania, dobraniu ziół, odpowiednim stylu życia (dbanie o Ojas).
